CRISPR - Iker

Que é?

A tecnoloxía CRISPR/Cas9 é unha ferramenta molecular utilizada para editar ou ?corrixir o xenoma de calquera célula. Iso inclúe, está claro, ás células humanas. Sería algo así como unhas tesoiras moleculares que son capaces de cortar calquera molécula de ADN facéndoo ademais dunha maneira moi precisa e totalmente controlada.  Esa capacidade de cortar o ADN é o que permite modificar a súa secuencia, eliminando ou inserindo novo ADN.

Quen o descubriu?


O seu descubridor é Francisco Juan Martínez Mojica, máis coñecido como Francis Mojica, que é un microbiólogo, investigador e profesor español titular do Departamento de Fisioloxía, Xenética e Microbiología da Universidade de Alacante.

En tan só un ano xa recibiu cinco premios de relevancia grazas ao seu descubrimento: o premio Plus Alliance á Innovación Global, o premio Jaime I de Investigación Básica, o premio Fronteiras do Coñecemento da Fundación BBVA, o premio de Investigación Biomédica da Fundación Lilly e o premio Albany, o máis prestixioso en medicina dos Estados Unidos.

Actualmente aspira ao premio Nobel.

Para que vale?

De maneira molecular podemos dicir que esta ferramenta poderase utilizar para regular a expresión génica, etiquetar sitios específicos do xenoma en células vivas, identificar e modificar funcións de xenes e corrixir xenes defectuosos. Tamén se está xa utilizando para crear modelos de animais para estudar enfermidades complexas como a esquizofrenia, para as que antes non existían modelos animais.

Como nos vai a cambiar a vida?

As posibilidades son case inimaxinables. Coa tecnoloxía CRISPR/Cas9 inaugúrase unha nova era de enxeñería xenética na que se pode editar, corrixir, alterar, o xenoma de calquera célula dunha maneira fácil, rápida, barata e, sobre todo, altamente precisa. Cambiar o xenoma significa cambiar o esencial dun ser, lembrádeo.

Nun futuro relativamente próximo servirá para curar enfermidades cuxa causa xenética coñézase e que ata agora eran incurables. É o que seguramente moitas veces oiriades nomear como terapia génica. Xa se está traballando con esta tecnoloxía nestas enfermidades como a Corea de Huntington, a Síndrome de Down ou a anemia falciforme. Outra aplicación aparentemente futurista, pero non tan quimérica é a reprogramación das nosas células para que corten o xenoma do VIH.

Así, o MIT (Instituto Tecnolóxico de Massachussets) anunciou xa en marzo de 2014 que conseguira curar a un rato adulto dunha enfermidade hepática (tirosinemia de tipo I) de orixe xenética utilizando esta tecnoloxía.

E, si, como moitos estades a pensar, esta técnica tamén vale para modificar os xenomas de embrións humanos. Sobre as implicacións éticas e sociais habería que escribir moitos libros, pero non é o noso obxecto aquí.

Ademais destas implicacións sanitarias, tamén se pode utilizar para mellorar os alimentos transxénicos (desenvolver novas variedades de plantas e animais con características xenéticas concretas), modificar bacterias e outros microorganismos de uso industrial e alimentario.